авыру

авыру
1. неперех.
1)
а) заболева́ть/заболе́ть; захва́рывать/захвора́ть || заболева́ние; заболева́емость, заболева́ния
см. тж. авырып китү 1)

суык тидереп авыру — заболе́ть от просту́ды

грипп белән авырганда куллана торган дару — лека́рство, применя́емое при заболева́нии гри́ппом

б) прям.; перен. заболева́ть/заболе́ть (быть поражённым) боле́знью (чего-л. кого-л. какой-л.) заболевать/заболе́ть (быть поражённым) неду́гом (чего, каким)

картлык чире белән авыру — заболе́ть ста́рческой боле́знью; заболе́ть неду́гом (боле́знью) ста́рости

Боткин чире белән авыру — заболе́ть боле́знью Бо́ткина

комсызлык (чире) белән авыру — боле́ть жа́дностью

2)
а) боле́ть, хвора́ть; быть больны́м; страда́ть (быть больны́м) (чем-л.); проболе́ть; отболе́ть, прохвора́ть

бизгәк белән авыру — боле́ть лихора́дкой

бер атна авырый инде — уже́ неде́лю боле́ет; уже́ неде́ля, как он бо́лен

б) страда́ть боле́знью (чего, кого-л., какой-л.); боле́ть (быть больны́м, страда́ть) не́дугом (чего-л., каким-л.); страда́ть (каки́м) заболева́нием

хатын-кыз чире белән авырый — она́ страда́ет (боле́ет, больна́) же́нской боле́знью

в) перен. страда́ть (боле́ть, быть больны́м) (чем); страда́ть боле́знью (чего, какой), страда́ть неду́гом (чего, каким)

көнчелек чире белән авыру — страда́ть неду́гом (боле́знью) за́висти

г) переба́ливать/переболе́ть, перехва́тывать/перехвати́ть, отболе́ть, отхвора́ть; переноси́ть/перенести́ (что)

күптән түгел генә грипп белән авырган идем — я неда́вно переболе́л гри́ппом; я неда́вно перенёс грипп;

д) нахвора́ться

булды, җитәрлек авырдым инде — хва́тит уже́ нахвора́лся, дово́льно

е) в знач. сущ. авыручы больно́й, боле́ющий

грипп белән авыручылар — больны́е (боле́ющие) гри́ппом

- авырып алу
- авырып егылу
- авырып йөрү
- авырып карау
- авырып китү
- авырып тору
- авырып яту
- авырып үткәрү
2. прил.
1)
а) больно́й (о человеке, животных, организмах) || больно́й, больна́я (о человеке)

авыру чагында — когда́ ты бо́лен (больно́й)

авыруны яхшы карау — хорошо́ уха́живать за больны́м (больно́й)

авыруларны кабул итү — принима́ть (приём) больны́х

авыруга дәва бар, дәртсезгә юк — (посл.) больно́й излечи́м, равноду́шный - нет

б) нездоро́вый, больно́й; хво́рый, хво́ренький

авыру йөрәкле кеше — челове́к с нездоро́вым се́рдцем

2) боле́зненный, больно́й, нездоро́вый (о лице, состоянии и т. п.)

авыру кыяфәт — нездоро́вый (боле́зненный, больно́й) вид

3. сущ.
1) боле́знь, заболева́ние, неду́г

авыру бөкте аны — его́ согну́ла (сломи́ла) боле́знь (неду́г)

йогышлы авыру — зара́зная (инфекцио́нная) боле́знь; зара́зное (инфекцио́нное) заболева́ние

үсемлек авырулары — боле́зни расте́ний

күз авыруы — глазно́е заболева́ние; глазна́я боле́знь

2) недомога́ние, нездоро́вье; не́мощь разг., хворь, хво́рость, не́мочь прост.

вак-төяк авыру — ме́лкая хворь; недомога́ние

юк-бар авыру — пустяко́вое недомога́ние

картлык авыруы — ста́рческое недомога́ние (не́мощь, не́мочь)

3) прям.; перен. неду́г, боле́знь

йөрәк авыруы — серде́чный (душе́вный) неду́г

комсызлык авыруы — боле́знь жа́дности

4) в сочет. с болезне-

авыру китереп чыгара торган микроблар — болезнетво́рные микро́бы

авыруга бирешми торган — болезнеусто́йчивый (сорт растений)

••

авыру баштан сау (сәламәт) башка — книжн. с больно́й головы́ на здоро́вую; см. тж. ак эт бәласе кара эткә

авыру баштан сау башка аудару (авыштыру) — вали́ть (сва́ливать, свали́ть) с больно́й головы́ на здоро́вую


Татарско-русский словарь, 56000 слов, 7400 фразеологических выражений. - Институт языка, литературы и искусства им. Г. Ибрагимова. 2007.

Игры ⚽ Нужно решить контрольную?

Полезное


Смотреть что такое "авыру" в других словарях:

  • авыру — I. ф. Чирле, хаста булу. Нин. б. чиргә тару. II. АВЫРУ – и. 1. Чир, хаста авыруын яшергән үләр, бурычын яшергән бөләр 2. Авырган, чирле кеше. с. Чирле, сау булмаган …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге

  • гипертрофия — Авыру яки киеренке эш аркасында аерым әгъзаларның гадәттән тыш үсеп китүе (авыру) …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге

  • хәстәлек — Авыру хәле. Чир, авыру …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге

  • инвалид — Авыру яки имгәнү сәбәпле хезмәткә яраклылыкны өлешчә яки тулысынча югалткан кеше …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге

  • йогышсызландыру — Авыру тарата торган микробларны бетерү; дезинфекция …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге

  • сепсис — Авыру барлыкка китерүче микробларның канга кереп таралуы нәтиҗәсендә организмның гомуми агулану күренеше, хәле …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге

  • симулянт — Авыру, сәләтсез һ. б. ш. булып кыланучы …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге

  • хәстәләнү — Авыру, чирләү …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге

  • котыру — I. Гадәттә хайваннарда була торган йогышлы психик авыру. Психопатия; акылның нормаль булмавы (авыру). II. КОТЫРУ – 1. Котыру чире белән авыру; акыл җую, тилерү; психик авыруга сабышу 2. Ярсып китү, үз үзеңне белештермәү 3. күч. Ярсу, көчәеп китү …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге

  • хроник — I. и. Дәвамлы яки әледән әле кабатланып торган авыру белән интегүче кеше 2. с. Дәвамлы яки әледән әле кабатлана торган (авыру тур.) 3. с. Даими авыру белән интегә торган …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге

  • авырту — 1. Берәр авыру, яра, кайнарлык һ. б. ш. аркасында физик газап кичерү 2. диал. Авыру, чир …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге


Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»